Winterwonderland in Brouwerskolkje Exclusief

Brouwerskolkje Exclusief richt zich op ondernemers die de komende decembermaand een speciaal kerstevent voor hun medewerkers en relaties willen organiseren. Tijdens de kerstperiode verandert Brouwerskolkje in een intiem winterwonderland. ‘We zorgen voor een warm gevoel in een winterse omgeving’, zegt Bas Dortmundt.

Impressie van winterwonderland, vanaf begin december in Brouwerskolkje Exclusief.

Bas Dortmundt nam november 2017 Brouwerskolkje over. Hij besloot zich te richten op (bedrijfsmatige) partijen, recepties en private diners. Zo vindt onder meer de Goede Zaken Exclusief lunch voor ondernemers met veel succes plaats bij Brouwerskolkje. ‘Ik heb bewust de naam Exclusief toegevoegd, omdat we voor gezelschappen exclusieve diners, lunches en andere vormen van festiviteiten organiseren. Er is genoeg ruimte. En door de indeling en het intieme karakter van de locatie oogt het zelfs vanaf 20 personen al gezellig druk.’

Complete kerstbeleving
Vanaf 11 december biedt Brouwerskolkje een all-in-service aan, voor een complete kerstbeleving voor (zakelijke) gezelschappen tot maximaal 70 personen. Zowel voor de lunch als voor het diner. ‘Vorig jaar werd ik door verschillende bedrijven benaderd of er bij ons een kerst-event georganiseerd kon worden. We hebben als team goed nagedacht over de invulling. Ik vond het essentieel mijn evenementenachtergrond met het exclusieve karakter van Brouwerskolkje te verbinden. Het is belangrijk als bedrijf om voor de volle honderd procent achter datgene te staan wat je aanbiedt.’

‘Naast het diverse aanbod van onze wijnen en spijzen bieden we een welkomstdrankje naar keuze (bubbels of glühwein bij het kampvuur) in arrangementsvorm. Daarnaast is er voor bedrijven de optie hun werknemers een zelf op maat samengesteld kerstpakket mee naar huis te geven. De inhoud van dat pakket is een onderdeel van de sfeerbeleving in winterwonderland.’

Voor meer informatie: www.brouwerskolkje.nl of bas@exclusevents.nl

Bij BBB health boutique op zoek naar innerlijke ‘Pippi’

Persoonlijk, kleinschalig en thuiskomen; dat is het gevoel dat BBB health boutique op het Haarlemse Houtplein je geeft als je er binnenstapt. Werken aan gezondheid staat hier centraal. Niet alleen door middel van sporten, ook coaching en voedingsadvies zijn onderdeel. Exclusief voor vrouwen.

De eeneiige tweelingzussen Daniëlle van Gurp-Stiekema en Marlene Hemelaar-Stiekema: ‘Voor onze klanten is de eigenaar twee keer zo vaak aanwezig.’

Mede-eigenaresse Daniëlle van Gurp-Stiekema: ‘We bouwen met onze onderneming succesvol aan een community van vrouwen die volop in het leven staan. Of je net bevallen bent, een fanatiek sporter, wat ouder of gewoon toe aan meer beweging in je leven; er is bij ons altijd een programma dat bij je past. In zogenaamde hot cabins en in groepslessen. Van heel actief tot meditatief. Mijn eeneiige tweelingzus, gedragswetenschapper Marlene Hemelaar-Stiekema, begon deze franchise, als onderdeel van de landelijke organisatie met 10 vestigingen, in mei 2016. Een start met behoorlijk wat hindernissen. In 2018 besloot ik mijn bedrijfskundige kwaliteiten in te zetten. Aangevuld met onze aangeboren Texelse gastvrijheid een goede combinatie; we haalden onze beoogde doelen eerder dan gepland.’

‘Ondernemen met je tweelingzus kent vele kanten. Voor onze klanten is de eigenaar twee keer zo vaak aanwezig. Wij zijn yin en yang. We kunnen alles tegen elkaar zeggen, knallen soms, maar weten precies wat we aan elkaar hebben. Dat onderneemt lekker. We kijken altijd naar wat er wel kan, gaan geen uitdaging uit de weg en hebben lef. Om Pippi Langkous te quoten: ‘Ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk dat ik het wel kan.’ Geweldig om te zien dat ook de vrouwen die bij ons komen hun innerlijke Pippi opzoeken. Dat is lef hebben, je grenzen bepalen. Daar helpen we graag bij.’

Dat ondernemerslef blijkt ook uit de (zeer vroege) aanmelding van Marlene Hemelaar-Stiekema voor de Haarlemse Ondernemers Prijs (HOP). ‘We denken dat ons concept echt een verschil maakt in een vrouwenleven en willen die visie graag met de wereld delen. Te beginnen in Haarlem.’

www.bbbhealthboutique.nl

Noortje Dalhuijsen

Geen sukkel-zinnen op Haarlemse Prinsjesdag Lunch

De zesde editie van de Haarlemse Prinsjesdag Lunch, op 17 september in de Lichtfabriek, was volledig uitverkocht. 200 aanwezigen werden door studenten van de horeca-opleiding van het Nova College getrakteerd op een koninklijke lunch, terwijl er aan thematafels werd genetwerkt, gelachen en geluisterd.

Floris Venneman (midden) ontving uit handen van IKH-voorzitter Bruno Giebels (links) een cheque van 4.000 euro voor zijn stichting Kinderuniversiteit Haarlem. Op rechts presentator Dick Kol.

De Prinsjesdag Lunch is een gezamenlijk initiatief van Kennemer Business en de Industriekring Haarlem (IKH), die voorafgaand aan het evenement een goedbezochte algemene ledenvergadering hield. Aan het begin van ‘het zakenevenement met oranje tintje’ vertelde IKH-voorzitter Bruno Giebels dat het goed gaat met de Waarderpolder: ‘Inmiddels is 85% van de vrije kavels verkocht. Als de nieuwbouw daarop af is, zal het aantal banen in de Waarderpolder verder groeien. In 2018 nam dat aantal al toe met bijna 900 tot rond de 17.000. Dat is hard nodig, zeker gelet op de groei van de stad. De ruimte is schaars terwijl de bedrijven doorgroeien. Dat noopt tot nadenken over verdichting en efficiënte inrichting van de Waarderpolder in de toekomst.’

Als speerpunten voor de komende periode noemde Giebels verder de verduurzaming en bereikbaarheid van het bedrijvenpark. Wethouder Robbert Berkhout speelde daar direct op in: ‘Economie, mobiliteit en duurzaamheid zitten alle drie in mijn portefeuille en daar zet ik me hard voor in, met oog voor de synergie tussen die drie thema’s. Als we bijvoorbeeld banen in onze eigen stad creëren, hoeven mensen niet naar Amsterdam of elders voor hun werk. Daarmee vermindert ook de druk op de toegangswegen.’

Hoofdspreker van de Prinsjesdag Lunch was Jos Burgers, veelgevraagd spreker en auteur van 12 (management) boeken. In een humorvol betoog vol anekdotes en praktijkvoorbeelden gaf hij de ondernemers in de zaal tips om meer rendement te halen zonder het drukker te krijgen. ‘Zorg dat je duurder wordt én dat je beter wordt. Gebruik geen sukkel-zinnen. Probeer van klanten fans te maken, ééntje per dag.’ Ook poneerde Burgers de stelling dat ieder bedrijf een sociale plicht heeft naar de samenleving. ‘Als je duur bent, heb je de ruimte om ander werk gratis te doen, bijvoorbeeld voor goede doelen. Of om zonder nadenken een bord te nemen bij de hockeyclub, ook al heb je daar verder niks aan.’

Met die sociale plicht zat het bij de Prinsjesdag Lunch wel goed. Bij iedere editie wordt namelijk een goed doel gekozen waaraan een donatie wordt gedaan. Zo mocht Floris Venneman dit jaar een cheque ter waarde van 4.000 euro in ontvangst nemen voor zijn stichting Kinderuniversiteit Haarlem. Daarnaast waren er zo’n dertig bedrijven die spontaan gehoor gaven aan de oproep om een groep kinderen van de Kinderuniversiteit te ontvangen en te vertellen over hun bedrijf en over ondernemerschap. Een mooi slot van een meer dan geslaagde bijeenkomst.

www.haarlemseprinsjesdaglunch.nl

RAP Fotografie - Ramon Philippo

Kantoorpand wordt bij toeval bedrijfsverzamelgebouw

Veel Haarlemmers kennen het pand op de hoek Kenaupark-Kenaustraat. Sinds begin dit jaar stond het enige tijd leeg, tot het deze zomer – min of meer toevallig – een bedrijfsverzamelgebouw werd.

Miguel Boogaard:´Zulke mooie panden op zo’n locatie in Haarlem, die wil je toch niet kwijt?’

Het hoekpand op nummer 15 was in gebruik bij Boogaard Assurantiën, net als de twee naastgelegen panden op 17 en 19. Toen dat bedrijf samenging met SAA Verzekeringen werd de Haarlemse vestiging ingekrompen, waardoor twee van de drie panden vrijkwamen. Al vrij snel meldden zich vastgoedpartijen die de panden voor een aardig bedrag wilden kopen. Eigenaar/beheerder Miguel Boogaard besloot ze echter in eigen beheer te houden. ‘Zulke mooie panden op zo’n locatie in Haarlem, die wil je toch niet kwijt?’

De uitspraak geeft aan hoe trots Boogaard is op ‘zijn’ gebouwen, waar hij de nodige klusuren in heeft zitten. ‘Toen het pand opgeknapt moest worden, heb ik een paar aannemers een offerte gevraagd. Nou, die zagen hun koren al bloeien, niet te geloven. Toen heb ik zelf weer mijn overall aangetrokken en de renovatie begeleid – en deels ook zelf uitgevoerd.’ Als gevolg daarvan kent Boogaard het pand op zijn duimpje en weet hij over elk detail iets te vertellen, tot de scharnieren en stopcontacten aan toe.

In eerste instantie zocht Boogaard één of twee huurders die beide panden in zijn geheel wilde huren. ‘Tot ik een oud-buurman tegenkwam, die vertelde dat zijn bedrijf en dat van een paar anderen weg moesten uit hun pand op de Nieuwe Gracht. Om eerlijk te zijn zat ik er eerst niet zo op te wachten om ‘losse kamertjes’ te gaan verhuren, maar al pratend met iedereen raakte ik zelf ook helemaal enthousiast, haha. Zo is het balletje gaan rollen en uiteindelijk zijn ze deze zomer allemaal naar het Kenaupark gekomen. Heb ik wel eerst alles netjes in orde gemaakt natuurlijk hè. Er zijn nog een aantal kamers beschikbaar, met name op nummer 17, maar dat zal zich geleidelijk aan ook wel vullen. Ik loop regelmatig bij iedereen binnen voor een bakkie en vind het super dat er weer leven in het gebouw zit.’

RAP Fotografie - Ramon Philippo

Rabobank draagt bij aan bloemenpiramides Cronjéstraat

Veel fysieke retailers en winkelstraten hebben het moeilijk. Steeds meer consumenten bestellen via internet of stappen in de auto voor een bezoek aan een outletcenter. Winkelstraten en winkeliers moeten daarom extra inspanningen leveren om consumenten te verleiden.

Peter (links) en Martin van den Nouwland, met in hun midden Rabobank accountmanager Ronald van Schie: ´Een levendige straat zorgt voor meer bezoekers en dus minder leegstand. Bovendien hebben bloemen en groen een positief effect op de sociale samenhang.’

De Generaal Cronjéstraat, een van de langste winkelstraten van Nederland, geeft het goede voorbeeld. Zo werden recent door de hele straat bloemenpiramides geplaatst. Met dank aan de Rabobank Haarlem en Omstreken, die via het Rabo Ondernemers Impuls (ROI) dit lokale initiatief financieel mede mogelijk maakte. Martin van den Nouwland, één van de vijf bestuurders van de eigenaren BIZ (Bedrijven Investerings Zone) in de Cronjéstraat, legde in een pitch de bedoelingen uit. BIZvoorzitter Peter van den Nouwland, eigenaar van speelgoedspeciaalzaak Game Time, luisterde aandachtig toe.

De broers Martin en Peter hebben beiden een verleden in de straat. Hun vader had er een groentewinkel. ‘Onze wortels liggen hier. Dankzij de BIZ is de slagkracht van de pandeigenaren vergroot. Wij geloven in een zonnige toekomst voor de Cronjéstraat. Een levendige straat zorgt voor meer bezoekers en dus minder leegstand. Bovendien hebben bloemen en groen een positief effect op de sociale samenhang in de buurt. We zijn na de toekenning van de gelden in zee gegaan met Oase Lease, een gespecialiseerd bedrijf. Je ziet het terug in het gedrag van de consument. Niemand parkeert zijn fiets tegen de nieuwe bloembakken.’

Lokaal zichtbaar
Rabobank accountmanager Ronald van Schie was als toehoorder aanwezig bij de pitch van Martin van den Nouwland. Hij was onder de indruk van zijn enthousiasme. ‘Dit initiatief sluit naadloos aan bij onze strategie om als bank lokaal zichtbaar en aanwezig te zijn. In de Cronjéstraat zijn ongeveer 150 winkels. Een flink deel van de eigenaren is klant bij de Rabobank. We hebben niet voor niets een eigen kantoor in het Julianapark. Het Rabo Ondernemers Impuls steunt projecten die bijdragen aan de versterking van de economische infrastructuur. Mede door de nieuwbouw in de omgeving, de vestiging van veel jonge gezinnen en de diversiteit van het winkelbestand heeft deze winkelstraat zeker toekomst.’

www.rabobank.nl/haarlem

Nieuwe eigenaren Multicopy Haarlem hebben inkt in het bloed

Bijna 25 jaar was Frank Duijser het gezicht van Multicopy Haarlem. Op 1 augustus heeft hij het stokje overgedragen aan Daniëlle en Gert Brinkhuis, al geruime tijd eigenaar van Multicopy Hoofddorp.

Daniëlle en Gert Brinkhuis: ‘We richten ons voornamelijk op de totaalcommunicatie.’

Daniëlle Brinkhuis komt uit een echte drukwerkfamilie, meerdere generaties voor haar werkten al in de grafische sector. ‘Je kunt wel zeggen dat ik inkt in mijn bloed geïnjecteerd heb gekregen’, zegt ze vanuit het kantoor aan de Schipholweg. ‘Ik ben samen met mijn ouders 30 jaar geleden gestart met Multicopy Hoofddorp, zo’n 10 jaar geleden hebben Gert en ik dat overgenomen. We werkten al veel samen met Frank Duijser, die aangaf te willen stoppen, omdat hij verder gaat als trainer/coach voor ondernemers. Dat bood ons een prachtige kans om uit te breiden.’

Multicopy The Communication Company, zoals het bedrijf voluit heet, is een landelijke franchise-onderneming met ruim 65 vestigingen. ‘Haarlem’ was meer een verkoopkantoor en heeft in tegenstelling tot ‘Hoofddorp’ geen eigen productiecapaciteit. ‘Op het moment van overname hadden we hier alleen kantoorruimte en showproducten, dus dat was voor ons nog een beetje vreemd, haha’, vertelt Gert Brinkhuis. ‘We zijn nu bezig om machines neer te zetten, zodat we het ‘snelle werk’ in eigen huis kunnen doen. De grotere, uitgebreidere producties zullen, net als eerder, in Hoofddorp worden gemaakt.’

‘We kunnen alles maken waar je je naam op wilt hebben, al richten we ons voornamelijk op de totaalcommunicatie. Nadenken vanuit profilering, maken en beheren van een huisstijl en de producten die daarbij horen. We adviseren, ontwerpen, maken en regelen eigenlijk alles op het gebied van eigentijdse communicatie. Ook digitaal. Primair voor kleine en middelgrote bedrijven, daar ligt onze focus.’

‘In Hoofddorp zijn we wel bekend’, vult Daniëlle aan. ‘Haarlem is nieuw terrein voor ons. Naast met onze nieuwe klanten gaan we de komende maanden dus ook kennismaken met de Haarlemse ondernemerswereld.’

www.multicopy.nl/haarlem

Heidi Borgart

‘Als ondernemer moet je inspelen op de toekomst’

De gemeente Haarlem wil minder CO2-uitstoot in de binnenstad. Een autoluw centrum met een beperkt aantal vervoersbewegingen ligt in het verschiet. Daarom startte Natasja van der Spek in januari dit jaar met Blue Hub clean city logistics. Haar bedrijf vermindert de logistieke druk en zorgt tevens, dankzij de elektrische bakfiets en het op blauwe diesel rijdende busje, voor beduidend minder CO2-uitstoot.

Natasja van der Spek: ‘We merken dat mensen en bedrijven langzaam anders gaan denken. Bewoners willen een leefbare buurt, klanten en leveranciers willen ontzorgd worden.’

De vader van Natasja, Erik van der Spek, is eigenaar van transportbedrijf Nederick, net als Blue Hub gevestigd in de Waarderpolder. Natasja: ‘Het komt regelmatig voor dat een truck van 12 meter de binnenstad in moet rijden om twee kleine pakketjes te bezorgen. En wat te denken van al die kleine bestelbusjes van verschillende bedrijven die huis aan huis artikelen bezorgen die consumenten bij internetbedrijven hebben gekocht. Ik dacht: dat kan en moet anders. Geen tien busjes met één pakket, maar één busje of bakfiets met tien pakketten.’

Mogelijkheden
Natasja schreef tijdens haar studie hotel- en eventmanagement een scriptie over maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ze constateerde dat veel mensen en bedrijven wat meer willen betalen als het gaat om duurzaamheid. ‘Als ondernemer moet je inspelen op de toekomst. De gemeente Haarlem wil vanaf 2025 geen dieselbusjes meer in de binnenstad. De bezorgtijden worden eveneens beperkt. Wij als Blue Hub sorteren voor, verkennen de mogelijkheden en zijn voorbereid op wat komen gaat.’

Die omslag betekent, zo benadrukt Natasja van der Spek, ook een cultuurverandering bij leveranciers en consumenten. ‘We merken dat mensen en bedrijven langzaam anders gaan denken. Bewoners willen een leefbare buurt, klanten en leveranciers willen ontzorgd worden. Blue Hub biedt daarom tevens montageservice. We leveren af en nemen het piepschuim en het plastic mee terug. We zitten nu in een opstartfase, maken nog geen winst en financieren alles uit eigen middelen. We bereiden ons voor op wat er gaat komen. Het besef dat het anders en duurzamer wordt, groeit bij andere ondernemers. We zitten nu in het stadium: wie krijgen we mee? Steeds meer ondernemers zijn geïnteresseerd in ons initiatief.’

www.blue-hub.nl

Spookfactuur of toch echt verschuldigd?

Veel ondernemers krijgen jaarlijks facturen van de Stichting Reprorecht, Buma/Stemra en/of Videma en vragen zich af of dit een echte factuur is of een spookfactuur. Ik kan u één ding zeggen: het zijn geen spookfacturen.

Philippine Hoyng

Auteursrechten
De makers van muziek en televisieprogramma’s, schrijvers van boeken en artikelen in tijdschriften, dagbladen en andere media, als ook de uitgevers en producenten die investeren in de totstandkoming en beschikbaarstelling daarvan, verdienen hun geld door de vergoeding voor het gebruik van hun werk. Doordat er auteursrechten op hun zielespinselen rusten. Als ondernemer betaalt u een vergoeding voor het gebruik van die uitgaven, maar alleen als u ook daadwerkelijk en feitelijk zakelijk gebruik daarvan maakt. Wanneer u geen muziek ten gehore brengt aan uw personeel of klanten, geen televisiebeelden vertoont en geen kopieën maakt van beschermde teksten, dan hoeft u ook niet te betalen.

Factuur
De eerder genoemde instanties zijn collectieve beheersorganisaties. Zij zorgen voor het incasseren van de vergoeding en regelen dat die terecht komt bij de makers en schrijvers, oftewel bij collega-ondernemers.

Abonnementen
Een veel gehoorde reactie van ondernemers is: ‘Maar ik heb toch een abonnement op Spotify/Ziggo/KPN, waarom moet ik dan alsnog betalen?’ U betaalt met die abonnementen alleen voor privégebruik van de muziek of tv-programma’s. Het zakelijk gebruik, ofwel openbaar maken, is in dergelijke abonnementen niet inbegrepen. Door een vergoeding te betalen kunt u de muziek of beelden wel laten horen dan wel vertonen in uw bedrijf. Dat geldt ook voor het kopiëren van boeken en publicaties uit kranten en tijdschriften. Immers, door te kopiëren hoeven collega’s de krant of het tijdschrift niet zelf te kopen en ontvangen auteurs, makers en uitgevers geen vergoeding voor het hergebruik van hun werk.

Twijfelt u of u moet betalen, check dan de websites van de betreffende collectieve beheersorganisaties of neem contact op met Tanger Advocaten.

Philippine Hoyng, Tanger Advocaten (023-512 14 00 of p.p.hoyng@tanger.nl)

Samenwerkende mkb-bedrijven ontwikkelen wereldwijde waterinnovatie

André Kapitein wordt regelmatig ‘de Haarlemse Willy Wortel’ genoemd. Deze geuzennaam doet vermoeden dat hij in zijn eentje in een schuurtje met lampjes, draadjes en soldeerbout in de weer is. Niets is minder waar. Vanuit de Waarderpolder werken Kapitein en zijn team samen met onder meer universiteiten, Defensie, wereldwijde corporates en lokale mkb-ers. Bijvoorbeeld aan de Sonarski.

André Kapitein: ‘Als de Sonarski een succes wordt, gaat het werk naar de afzonderlijke bedrijven. Zo profiteren alle partijen en genereren we business voor elkaar.’

Simpel gezegd is Sonarski een combinatie van technologieën, die met behulp van laser- en sonartechniek, gekoppeld aan algoritmen, de onderwaterwereld in beeld brengt. ‘Zo kun je bijvoorbeeld de staat van kademuren opnemen’, vertelt Kapitein. ‘Dat is een stuk efficiënter en vooral goedkoper dan werken met duikers of wachten tot een schade boven het water te zien is, in welk geval je te laat bent. Op dezelfde wijze kan de Sonarski schepen en scheepsschroeven inspecteren, de staat van stuwdammen opnemen of het handhaven van ligplaatsen van boten automatiseren. Bovendien krijg je exact in beeld wat er allemaal op de bodem ligt. Nu wordt rotzooi uit de grachten met een soort sleepnet opgevist, wat inefficiënt is én een enorme ecologische verstoring geeft.’

Sonarski is een samenwerking tussen diverse mkb-bedrijven. Kapitein: ‘Wij van KapiteinLabs ontwikkelen de drone en het scansysteem. BETACITY van Arjen Luiten is de specialist op het gebied van GIS-software, waar gemeenten mee werken om ruimtelijke gegevens op te slaan en te bewerken. Joris Tiekens van JRS Solutions levert de hydraulische arm om de drone onder water te besturen en Daniel Boekel van Shipcraft de elektrische boot. Zo kun je als mkb samenwerken aan innovatie. Als de Sonarski een succes wordt, en eerlijk gezegd twijfel ik daar niet aan, gaat het werk naar de afzonderlijke bedrijven. Zo profiteren alle partijen en genereren we business voor elkaar.’
Mede dankzij een provinciale subsidie en investering van het innovatiefonds van de provincie Noord-Holland gaat de Sonarski de ‘proof-of-conceptfase’ in. Kapitein: ‘Dat is de toets aan de praktijk, zodat eventuele kinderziektes eruit kunnen en het product de markt op kan. Dat laatste gaan we overigens zelf niet doen, daar zou een enorme opschaling voor nodig zijn. Dat is niet de kracht van het mkb en die behoefte heb ik ook helemaal niet. Grote corporates hebben de structuur daarvoor, maar zijn op hun beurt beperkt in de mogelijkheid te innoveren. Er zit ruim twee jaar voorbereiding en 2100 uur voorbereiding in de Sonarski. Dat is onze investering. De Sonarski blijft ons eigendom, wij geven licenties uit en ontvangen provisie. Zo trainen we nu medewerkers van een multinational die met de Sonarski gaat werken, voor het einde van dit jaar gaan de eerste projecten met de Sonarski van start.’

www.kapiteinlabs.com

Jeroen van Tongeren

Vanaf het MAAK-terrein bouwen aan wol-imperium

Toen Natalie Bogtman voor het eerst bij het scheren van schapen aanwezig was, werd ze direct gegrepen door de grondstof wol. Ze leerde vilten en spinnen en ging hobbymatig producten maken. Nadat ze als gevolg van automatisering haar baan verloor, besloot ze onder de naam Natalie Wool als ondernemer aan de slag te gaan.

Natalie Bogtman: ‘Wol heeft een lange levensduur, wel 80 jaar, met behoud van alle positieve eigenschappen.’

‘Schapenvacht is een restproduct van de vleesindustrie’, vertelt Bogtman vanuit haar werkloods op het MAAK-terrein in de Waarderpolder. ‘Terwijl schapen eenmaal per jaar wol ‘geven’, dus ook als ze niet naar de slacht gaan, is er meer dan genoeg beschikbaar. Bij het looien van vachten worden meestal milieubelastende producten gebruikt. De wol gaat de hele wereld over, van Australië naar Maleisië naar China, voordat het in Nederland als kleed in de winkel ligt. Leerlooien gebeurt in landen als India of Bangladesh door 15- of 16-jarigen, die door de chemicaliën geen nagels meer hebben en astma ontwikkelen. Terwijl het anders kan. Dichtbij huis en met milieuvriendelijke alternatieven, bewerken kan bijvoorbeeld gewoon met water en zeep.’

Bogtman maakt onder meer decoratieve kleden en woonaccessoires, die ze verkoopt in haar webshop, op markten en bij Nyhavn in de Koningstraat. Daarnaast geeft ze workshops vachtvilten, waar deelnemers met hun eigen gevilte kleed naar huis gaan. ‘Gevilt, dus niet gevild’, zegt Bogtman met een knipoog. Haar wol haalt ze bij een aantal vaste adressen in de omgeving, waaronder diverse boeren. ‘Wol heeft een lange levensduur, wel 80 jaar, met behoud van alle positieve eigenschappen. Het is zelfreinigend, 100% composteerbaar en heeft een hoge isolatiewaarde. Het helpt ook om de akoestiek te verbeteren, zo hangen er om die reden in de DeDAKKAS een paar van mijn kleden.’

Dromen en ambities
‘Door aan het wol een epoxy toe te voegen wordt het heel stevig en krijg je makkelijk bewerkbaar materiaal, waar je van alles van kunt maken. Samen met Snijmeesters, hier op het MAAK-terrein, ontwikkelen we bijvoorbeeld een lampenkap. Daarnaast ben ik met diverse partijen aan het werken aan nieuwe producten. Dromen en ambities zat, maar ik heb mezelf tot en met oktober de tijd gegeven om het zo op te zetten dat ik er van kan rondkomen, dus daar ligt nu eerst de focus op.’

www.nataliewool.nl